India Russia Defence Partnership : ભારતીય વાયુસેના પ્રમુખ એર માર્શલ એપી સિંહે કહ્યું છે કે, પાકિસ્તાન સાથે તાજેતરમાં થયેલા સંઘર્ષ દરમિયાન એસ 400 ગેમ ચેન્જર સાબિત થયું હતું. એર માર્શલ એપી સિંહ પહેલગામ આતંકી હુમલા બાદ ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચેના સંઘર્ષ વિશે બોલી રહ્યા હતા. તેમણે કહ્યું કે ભારતીય વાયુસેનાએ આ વર્ષે મે મહિનામાં ઓપરેશન સિંદૂર દરમિયાન પાંચ પાકિસ્તાની લડાકુ વિમાનો અને એક વિમાનને તોડી પાડ્યું હતું.
વાયુસેના પ્રમુખનું એસ 400 મિસાઈલ સિસ્ટમના વખાણ કરતું નિવેદન વ્યૂહાત્મક રીતે મહત્વપૂર્ણ છે.
આવું એટલા માટે કહેવામાં આવી રહ્યું છે કારણ કે વાયુસેના પ્રમુખના નિવેદન દ્વારા ભારતે અમેરિકા સહિત દુનિયાને સંદેશ આપવાનો પ્રયાસ કર્યો છે. જણાવવું રહ્યું કે અમેરિકા સતત ભારત પર ટેરિફ પર હાવી થવાની કોશિશ કરી રહ્યું છે. બીજી તરફ ચીન અને પાકિસ્તાન નજીક આવી રહ્યા છે.
ભારત પર લાદવામાં આવેલા 50 ટકા ટેરિફ પાછળ અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે આ જ કારણ જણાવ્યું છે કે ભારત રશિયા પાસેથી તેલ ખરીદી રહ્યું છે. આવા સમયે રશિયાની એસ 400 મિસાઈલ સિસ્ટમ પર જ વિશ્વાસ ન કરવો પરંતુ તેની પ્રશંસા કરવી એ દર્શાવે છે કે ભારત અને રશિયા વચ્ચેના સંબંધો ખૂબ જ મજબૂત છે.
એસ 400 શું છે?
એસ 400 ડિફેન્સ મિસાઇલ સિસ્ટમ રશિયા દ્વારા બનાવવામાં આવી છે અને તે તેના લક્ષ્યોને સપાટીથી હવામાં પ્રહાર કરી શકે છે. તે કોઈપણ લક્ષ્ય (એરક્રાફ્ટ, યુએવી, બેલિસ્ટિક અને ક્રુઝ મિસાઇલ)ને 400 કિમીના અંતર અને 30 કિમીની ઉંચાઇ સુધી તોડી શકે છે. એસ 400 મિસાઇલ સિસ્ટમ એક સાથે 100 લક્ષ્યોને ટ્રેક કરી શકે છે અને એક સાથે 6 લક્ષ્યોને નિશાન બનાવી શકે છે.
રશિયા એ અગાઉ જે એર ડિફેન્સ સિસ્ટમ તૈયાર કરી છે તેના કરતા તે બમણી અસરકારક છે અને તે માત્ર 5 મિનિટમાં યુદ્ધ લડવા માટે તૈયાર થઈ શકે છે. મિસાઇલ સિસ્ટમને પ્રથમ વખત 2007માં અમલમાં મૂકવામાં આવી હતી અને તે મોસ્કોની સુરક્ષા માટે મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. રશિયાની સંપત્તિની સુરક્ષા માટે તેને સીરિયામાં 2015માં તૈનાત કરવામાં આવ્યો હતો. હાલ એસ 400 ભારતની ડિફેન્સ સિસ્ટમનો મજબૂત ભાગ છે.
ભારત રશિયા વચ્ચે મજબૂત રક્ષા સંબંધ
મહત્વની વાત એ છે કે ભારત અને રશિયા વચ્ચે રક્ષા સંબંધો ખૂબ જ મજબૂત છે અને તે સોવિયત સંઘથી ચાલી રહ્યા છે. રશિયા સંરક્ષણ બાબતોમાં ભારતનું વિશ્વસનીય ભાગીદાર છે, જ્યારે અમેરિકાના કિસ્સામાં આવું કહી શકાય નહીં. જો કે ભારત અમેરિકા, ફ્રાંસ અને ઇઝરાયલ સહિત કેટલાક અન્ય દેશો પાસેથી પણ હથિયાર અને રક્ષા ઉપકરણ ખરીદી રહ્યું છે.
વર્તમાન સમયમાં ભારત સામે મોટો પડકાર એ છે કે એક તરફ અમેરિકા આપણને આંખ બતાવી રહ્યું છે, ત્યારે ચીન-પાકિસ્તાનનું ગઠબંધન પણ ભારત માટે ચિંતાનો વિષય છે. અમેરિકાએ હાલમાં જ પાકિસ્તાન સાથે તેલની ડીલ કરી છે અને ટ્રમ્પે પાકિસ્તાનના આર્મી ચીફ અસીમ મુનીરને પોતાના લંચમાં આમંત્રિત કર્યા હતા.
મોદીએ પુતિન સાથે વાત કરી
આવા સમયે ભારત રશિયા જેવા વ્યૂહાત્મક ભાગીદાર પર વધુ ભરોસો રાખી શકે છે. જણાવવું રહ્યું કે હાલમાં જ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિન સાથે વાત કરી હતી અને તેના એક દિવસ પહેલા રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકાર અજીત ડોભાલ ક્રેમલિન ગયા હતા અને રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ સાથે મુલાકાત કરી હતી.
વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી શાંઘાઈ કોઓપરેશન ઓર્ગેનાઈઝેશનની બેઠક માટે ચીન જઈ રહ્યા છે અને ટ્રમ્પ સાથે ચાલી રહેલા ટેરિફ વિવાદ વચ્ચે તેઓ પુતિન અને ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગ સાથે મુલાકાત કરી શકે છે. એકંદરે, એરફોર્સ ચીફની આ ટિપ્પણીને અમેરિકા, ચીન અને પાકિસ્તાનને સંદેશ તરીકે જોવામાં આવી રહી છે કે રશિયા હજી પણ લશ્કરી બાબતોમાં ભારત માટે વિશ્વસનીય ભાગીદાર છે.
