Ajey: The Untold Story of a Yogi : ઉત્તર પ્રદેશના મુખ્યમંત્રી યોગી આદિત્યનાથના જીવન પર આધારિત આ ફિલ્મ હાલ લાંબા સમયથી ચર્ચામાં છે. બોમ્બે હાઈકોર્ટે કહ્યું છે કે, ઉત્તર પ્રદેશના મુખ્યમંત્રી યોગી આદિત્યનાથના જીવન પર આધારિત આ ફિલ્મ જજ જોશે, જેને રિલીઝમાં વિલંબ કરવા માટે સેન્ટ્રલ બોર્ડ ઓફ ફિલ્મ સર્ટિફિકેશન (સીબીએફસી) પર જવાબદાર ઠેરવવામાં આવી છે.
અદાલતે ગુરુવારે કહ્યું હતું કે, તે ફિલ્મ નિર્માતાઓ દ્વારા દાખલ કરવામાં આવેલી અરજી પર કોઈ પણ આદેશ પસાર કરતા પહેલા “અજય: ધ અનટોલ્ડ સ્ટોરી ઓફ અ યોગી” પર ધ્યાન આપશે. આ મામલે 25 ઓગસ્ટે ફરીથી સુનાવણી થશે.
નિર્માતા સમ્રાટ સિનેમેટિક્સ ઇન્ડિયા પ્રાઇવેટ લિમિટેડે જણાવ્યું છે કે આ ફિલ્મ શાંતનુ ગુપ્તાના પુસ્તક ધ મોન્ક હુ બિકમ ચીફ મિનિસ્ટર: ધ ડેફિનિટી બાયોગ્રાફી ઓફ યોગી આદિત્યનાથ (2017)થી પ્રેરિત છે, જેને યુપીના મુખ્યમંત્રી કાર્યાલયે સત્તાવાર રીતે સમર્થન આપ્યું છે.
નિર્માતાઓએ તેમની અરજીમાં કહ્યું છે કે ફિલ્મનો હેતુ માત્ર જાહેર સેવામાં એક નેતાની યાત્રાને દર્શાવવાનો જ નથી, પરંતુ હકીકત અને પ્રામાણિકતા પર આધારિત કથા દ્વારા રાષ્ટ્રના યુવાનોને પ્રેરણા અને પ્રોત્સાહિત કરવાનો પણ છે.
સમ્રાટ સિનેમેટિક્સે આરોપ લગાવ્યો હતો કે તેણે આ વર્ષે 5 જૂને ફિલ્મના સર્ટિફિકેટ માટે અરજી કરી હતી. સર્ટિફિકેશનના નિયમો અનુસાર, સીબીએફસીએ સાત દિવસની અંદર અરજીની તપાસ કરવાની હતી અને 15 દિવસની અંદર તેને ચકાસણી સમિતિ સમક્ષ રજૂ કરવાની હતી.
જો કે, જ્યારે સીબીએફસીએ એક મહિનાથી વધુ સમય સુધી કોઈ કાર્યવાહી કરી ન હતી, ત્યારે અરજદારે અગ્રતા યોજના હેઠળ ફરીથી અરજી કરી હતી. અરજી અનુસાર, સીબીએફસીએ 7 જુલાઈએ સ્ક્રીનિંગનું આયોજન કર્યું હતું, પરંતુ તે રદ કરવામાં આવ્યું હતું.
તેમને સીબીએફસી તરફથી કોઇ પત્રવ્યવહાર મળ્યો ન હોવાથી, ફિલ્મ નિર્માતાઓને સીબીએફસીને વહેલી તકે ફિલ્મની રજૂઆત અંગે નિર્ણય લેવા નિર્દેશ આપવા માટે હાઇકોર્ટનો સંપર્ક કરવાની ફરજ પડી હતી.
ફિલ્મ નિર્માતાના જણાવ્યા અનુસાર, ફિલ્મ માટે અરજી, તેના ટીઝર, ટ્રેલર અને પ્રમોશનલ ગીત પર સેન્સર બોર્ડની કાર્યવાહીમાં વિલંબ “અયોગ્ય” અને “અસ્પષ્ટ” છે.
16 જુલાઈના રોજ, ન્યાયાધીશ રેવતી મોહિતે-ડેરે અને નીલા કે ગોખલેની ડિવિઝન બેંચે મૌખિક ટિપ્પણી કરી હતી કે સીબીએફસીને કાયદા હેઠળ નિર્ધારિત સમયની અંદર પ્રમાણપત્ર જારી કરવાનું ફરજિયાત છે. બીજા દિવસે બોર્ડે હાઇકોર્ટને ખાતરી આપી હતી કે આ અરજીનો નિર્ણય બે કામકાજના દિવસમાં લેવાશે, જેના પગલે કોર્ટે ફિલ્મ સર્જકોની રિટ પિટિશનનો નિકાલ કર્યો હતો. આ ફિલ્મ 1 ઓગસ્ટે થિયેટરોમાં રિલીઝ થવાની હતી.
બીજી રિટ અરજી
21 જુલાઈએ, સીબીએફસીએ ફિલ્મ નિર્માતાઓને પત્ર લખીને જાણ કરી હતી કે તેમની પ્રમાણપત્ર અરજી નામંજૂર કરવામાં આવી છે. ત્યાર બાદ તેમણે કોર્ટમાં બીજી રિટ પિટિશન દાખલ કરવી પડી હતી.
1 ઓગસ્ટના રોજ, હાઈકોર્ટે અવલોકન કર્યું હતું કે સીબીએફસી એ 21 જુલાઈએ ફિલ્મ જોયા વિના જ આ નિર્ણય લીધો હતો, અને માત્ર એટલા માટે કે તે બંધારણીય પદ (યુપીના સીએમ) પર આધારિત છે અને યુપીના માહિતી અને જનસંપર્ક વિભાગે “ગંભીર વાંધો” ઉઠાવ્યો હતો અને કહ્યું હતું કે તે મોટા પાયે જનતાને અસર કરી શકે છે.
સીબીએફસી એ હાઈકોર્ટને ખાતરી આપી હતી કે પ્રમાણપત્ર અંગે નિર્ણય લેતા પહેલા એક પેનલ ફિલ્મ જોશે. ત્યારબાદ, 6 ઓગસ્ટના રોજ, તેણે આ ફિલ્મને એ આધાર પર પ્રમાણિત કરવાનો ઇનકાર કર્યો હતો કે તે જાહેર પ્રદર્શન માટે ફિલ્મોના પ્રમાણપત્રને સંચાલિત કરતી માર્ગદર્શિકાઓનું ઉલ્લંઘન કરે છે.
સીબીએફસીના જણાવ્યા અનુસાર, આ ફિલ્મમાં એવી કલમોનું ઉલ્લંઘન કરવામાં આવ્યું છે કે સમાજના મૂલ્યો અને ધોરણો પ્રત્યે માધ્યમ જવાબદાર અને સંવેદનશીલ હોવું જોઈએ. સીબીએફસીએ જણાવ્યું હતું કે આ ફિલ્મમાં એવા કોઈ પણ દ્રશ્યો અથવા શબ્દો છે જે વંશીય, ધાર્મિક અથવા અન્ય જૂથો પ્રત્યે અપમાનજનક છે અને કોઈ પણ વ્યક્તિ અથવા વ્યક્તિઓના જૂથની “બદનામી અથવા અદાલતનો તિરસ્કાર” છે.
ત્યારબાદ નિર્માતાએ કહ્યું કે તે સીબીએફસીની સુધારણા સમિતિ સમક્ષ અરજી કરશે. હાઈકોર્ટે બોર્ડને કહ્યું હતું કે તે અરજદારને તે તમામ વિષયો અથવા પત્રવ્યવહાર વિશે જાણ કરે જે તેને વાંધાજનક લાગે છે. નિર્માતાઓને કહેવામાં આવ્યું હતું કે, શું તેઓ ફિલ્મના ભાગોને કાઢી નાખવા માંગે છે અથવા તેમાં ફેરફાર કરવા માગે છે.
સીબીએફસી એ 29 વાંધા ઉઠાવ્યા હતા, પરંતુ બાદમાં આઠ વાંધા દૂર કર્યા હતા. બોર્ડે ફિલ્મના ટાઇટલ સામે વાંધો ઉઠાવ્યો હતો કારણ કે તે ઉશ્કેરણીજનક છે અને કેટલાક સંવાદો સામે પણ વાંધો ઉઠાવ્યો હતો. 17 ઓગસ્ટના રોજ, સીબીએફસીની સુધારણા પેનલે ફિલ્મ નિર્માતાની અરજીને નકારી કાઢી હતી.
ગુરુવારે, સીબીએફસી એ દલીલ કરી હતી કે રિટ પિટિશન જાળવવા યોગ્ય નથી. તેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ફિલ્મ નિર્માતા સિનેમેટોગ્રાફ એક્ટ હેઠળ હાઈકોર્ટમાં અપીલ દાખલ કરીને સુધારણા સમિતિના આદેશને પડકારી શકે છે.
નિર્માતાએ દલીલ કરી હતી કે સુધારા સમિતિનો નિર્ણય ઉત્પાદકોના મૂળભૂત અધિકારોનું ઉલ્લંઘન છે. તેમણે કહ્યું કે સીબીએફસીએ ફિલ્મને રિલીઝ કરવાની મંજૂરી આપતા પહેલા મનસ્વી રીતે એક ખાનગી વ્યક્તિ (મુખ્યમંત્રી આદિત્યનાથ) પાસેથી નો ઓબ્જેક્શન સર્ટિફિકેટ (એનઓસી) માંગ્યું હતું.
અરજદારે કહ્યું હતું કે, બોર્ડ ખાનગી વ્યક્તિના મૂળભૂત અધિકારોનું કસ્ટોડિયન નથી. ખંડપીઠે કહ્યું હતું કે અપીલ દાખલ કરવા માટે વૈકલ્પિક ઉપાય ઉપલબ્ધ હોવા છતાં, તેણે એ જોવું પડશે કે હાલની રિટ પિટિશન જાળવવા યોગ્ય છે કે નહીં. તેણે સીબીએફસીની ઝાટકણી કાઢતાં કહ્યું હતું કે તે કુદરતી ન્યાયના સિદ્ધાંતોનું પાલન કરવામાં નિષ્ફળ રહી છે. ત્યારબાદ ન્યાયાધીશોએ કહ્યું હતું કે તેઓ ફિલ્મની તપાસ કરશે અને નિર્માતાની અરજી પર આદેશ પસાર કરતા પહેલા સુધારણા સમિતિ દ્વારા ઉઠાવવામાં આવેલા વાંધાઓ પર વિચાર કરશે. (ધ ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસના ઓમકાર ગોખલેનો અહેવાલ)
